W dniu 14 grudnia 2015 r. odbyły się zajęcia warsztatowe Gawiniana – Witraże, była to kontynuacja rozpoczętego w ubiegłym roku cyklu spotkań poświęconych upamiętnieniu postaci Antoniego Gawińskiego, ilustratora, malarza, pisarza ale również projektanta witraży. Uczestniczyło w nich 17 osób.
W gmachu szpitala PCK przy ul. Smolnej 6 w Warszawie przed II wojną światową witraże zaprojektował A. Gawiński a wykonał je znany działający od 1902 roku Zakład S.G. Żeleńskiego w Krakowie. Stowarzyszenie Bractwo Zabrodzkie zwróciło się do istniejącego obecnie zakładu Żeleńskich o sprawdzenie czy w archiwum nie zachowała się dokumentacja prac Gawińskiego. Istnieje duże prawdopodobieństwo, iż w kościele parafialnym w Niegowie znajdują się również witraże wykonane wg projektu A. Gawińskiego, na co mogą wskazywać zachowane rysunki artysty.
W tym roku zajęcia warsztatowe dla dzieci i dorosłych poprowadziła mobilna pracownia pani Lidii Kostrzyńskiej, która witrażem zajmuje się od 2005 roku, a od 2006 roku prowadzi również własny warsztat. Pracuje w technikach witrażu tradycyjnego, witrażu Tiffany’ego i fusingu. Wykonuje kopie i renowacje witraży historycznych, projektuje i wykonuje szklane witrażowe ściany, lampy, rzeźby, elementy wnętrz nowoczesnych i tradycyjnych. Uczestnicy warsztatu mieli okazję spróbować własnych sił w wykonaniu witrażu Tiffany᾽ego oraz fusingu. Krok po kroku należało wykonać z kawałków szkła postać anioła, tak często pojawiającego się w twórczości malarskiej i pisarskiej Gawińskiego. Na zakończenie zajęć można było zaprojektować i wykonać własną szklaną biżuterię.
Witraż – ozdobne wypełnienie okna, wykonane z kawałków kolorowego szkła wprawianych w ołowiane ramki, które stanowią kontur rysunku, kreskowanie na szkle lub malowanie na nim przeźroczystymi farbami podkreśla charakterystyczne elementy (głowę, fałdowanie szat itp.). Witraże stosowano głównie w budownictwie sakralnym. W pierwszym okresie witrażownictwa od X do XVI w. posługiwano się szkłem barwionym przez topienie masy szklanej razem z tlenkami metali. Od XVI w. do czasów współczesnych, rozpowszechniło się malowanie szkła farbami szkliwnymi, niskotopliwymi, utrwalanymi poprzez wypalanie koloru i farby. Technika ta pozwalała na osiągniecie pełnej gamy barw oraz precyzyjnego rysunku przedstawienia. Na przełomie XIX i XX w. L.C. Tiffany zastosował nowy rodzaj szkieł tzw. opalizowanych, wprowadził nową technikę łączenia szkieł witrażowych – przy pomocy owijania elementów folią miedzianą i lutowania cyną.
Fusing – to najnowszy trend w świecie szkła, polegający na łączeniu ze sobą różnych jego gatunków w wysokich temperaturach. Technika fusingu cieszy się powodzeniem w takich dziedzinach jak: architektura wnętrz, wzornictwo artystyczne i dekoracyjne. Od kilkudziesięciu lat proces wypalania odbywa się w specjalnych piecach, ostatnio wzbogaconych w komputerowe sterowanie. Piec pozwala na topienie, gięcie, formowanie, dekorowanie, rzeźbienie, piaskowanie i szlifowanie szkła poddanego obróbce. Inne nazwy tej techniki, to: gorące szkło, witraż amerykański, szkło stapiane, szkło artystyczne.
![](https://sp-ao.shortpixel.ai/client/to_auto,q_glossy,ret_img,w_768,h_1024/https://zabrat.pl/wp-content/uploads/2015/12/2015-12-27-GAWINIANA-004-768x1024.jpg)
![](https://sp-ao.shortpixel.ai/client/to_auto,q_glossy,ret_img,w_1024,h_768/https://zabrat.pl/wp-content/uploads/2015/12/2015-12-27-GAWINIANA-002-1024x768.jpg)
![](https://sp-ao.shortpixel.ai/client/to_auto,q_glossy,ret_img,w_1024,h_708/https://zabrat.pl/wp-content/uploads/2015/12/2015-12-27-GAWINIANA-001-1024x708.jpg)
![](https://sp-ao.shortpixel.ai/client/to_auto,q_glossy,ret_img,w_1024,h_768/https://zabrat.pl/wp-content/uploads/2015/12/2015-12-27-GAWINIANA-003-1024x768.jpg)
![](https://sp-ao.shortpixel.ai/client/to_auto,q_glossy,ret_img,w_1024,h_768/https://zabrat.pl/wp-content/uploads/2015/12/2015-12-27-GAWINIANA-005-1024x768.jpg)
Zdjęcia wykonał Marek Filipowicz i Arkadiusz Redlicki